Wat is de VSME-standaard? Hoe MKB duurzaam rapporteert zonder CSRD-plicht (2025)
De VSME is een vrijwillige Europese standaard voor duurzaamheidsrapportage, speciaal ontwikkeld voor MKB bedrijven. Het biedt een eenvoudiger alternatief voor de CSRD, waarmee je efficiënt je duurzame inspanningen communiceert naar belangrijke stakeholders en CSRD-plichtige klanten.
De VSME - Voluntary Sustainability Reporting Standard for SMEs - is een vrijwillige Europese duurzaamheidsrapportage standaard speciaal ontwikkeld voor kleine en middelgrote bedrijven (MKB). Het is een eenvoudiger alternatief voor de uitgebreide CSRD-richtlijnen, zodat MKB-bedrijven efficiënt hun duurzaamhe inspanningen kunnen communiceren naar stakeholders en CSRD plichtige klanten.
Wat is de VSME precies?
De VSME-standaard is ontwikkeld om het MKB bedrijven te helpen bij transparante duurzaamheidsrapportages - zonder de complexiteit en grote hoeveelheid vereiste datapunten van de CSRD (denk aan: 30-50 datapunten i.p.v. 1500+).
De VSME sluit nauw aan bij de thema’s van de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), maar dan compacter en toegankelijker. Hierdoor kunnen bedrijven die (nog) niet verplicht onder de CSRD vallen, toch hun duurzaamheid inzichtelijk maken én voorbereiden op toekomstige regelgeving. Een mooie kans!
Doel van de VSME: Gelijk speelveld voor MKB
Net als de CSRD, creëert de VSME een gelijk speelveld op het gebied van duurzaamheidsrapportage: bedrijven rapporteren op basis van dezelfde structuur en thema's. Dit maakt het voor stakeholders makkelijker om duurzame prestaties te vergelijken, stimuleert transparantie in de keten en voorkomt wildgroei aan formats of losse eisen van klanten.
Voor wie is de VSME bedoeld?
De VSME is gericht op Europese MKB-bedrijven die vrijwillig hun duurzaamheidsprestaties willen communiceren. De standaard is met name interessant voor bedrijven die:
- Leverancier zijn van grotere bedrijven die CSRD-plichtig zijn - en vragen krijgen
- Zelf CSRD plichtig waren, maar nu vanwege Omnibus de VSME als alternatief toepassen
- Transparant willen zijn richting klanten, banken of investeerders
- Proactief aan de slag willen met duurzaamheid
VSME-modules: Basis en Comprehensive
De VSME bestaat uit twee officiële modules:
- Basis-module: deze module is kort, overzichtelijk en gericht op het delen van de meest relevante informatie. Ideaal voor bedrijven die willen beginnen met de basis voor duurzaamheidrapportage.
- Comprehensive-module: deze module is uitgebreider, met extra datapunten en inhoudelijke diepgang op het gebied van doelstellingen en beleid.
- De comprehensive module wordt ook veel gebruikt door bedrijven die meer ambitie/klantvraag hebben op dit vlak en extra beschikbare informatie of standaarden willen aantonen en delen in 1 volledig rapport. (Bijvoorbeeld, voor SBTi of Ecovadis)
Wat moet je rapporteren volgens de VSME?
De VSME is opgebouwd rond drie hoofdthema’s:
- Milieu (Environmental): zoals energieverbruik, CO₂-uitstoot, watergebruik en afvalbeheer.
- Sociaal (Social): bijvoorbeeld arbeidsomstandigheden, diversiteit, veiligheid en betrokkenheid bij de samenleving.
- Governance (Bestuur): denk aan beleid op het gebied van ethiek, transparantie, en naleving van wet- en regelgeving.
Rapportage Verschil: Basis & Comprehensive VSME module
1. De basis-module beperkt zich tot een beknopte rapportage per thema.
2. In de comprehensive module kunnen bedrijven aanvullende informatie opnemen, zoals ketenemissies (incl. Eventueel Ecovadis), beleidsdoelen (denk aan klimaatdoelen of SBTi), en verbeteringsmaatregelen.
De VSME (comprehensive) motiveert MKB bedrijven zo niet alleen aan de slag te gaan met rapportage, maar - biedt in tegenstelling tot de CSRD - ook de kans en vrijheid om strategisch je duurzaamheidsbeleid op te stellen en communiceren:
Wat is het meest belangrijk voor je stakeholders?
Dáár ga je je aandacht op richten, i.p.v het merendeel van je tijd en middelen aan compliance te besteden.
Jouw VSME rapportage in 4 stappen
Wil jij rapporteren volgens de VSME? Dit kun je eenvoudig doen door simpelweg de stappen in de VSME module te volgen.
Omdat toch veel bedrijven extra klantvragen krijgen buiten de basis thema's van de VSME, volgen de meeste van onze klanten deze 4 stappen:
- Thema-analyse: welke duurzaamheidsthema’s uit de VSME zijn relevant voor jouw bedrijf?
- Dataverzameling: verzamel de bijbehorende dataeisen zoals de CO₂-uitstoot van je bedrijf, energieverbruik en personeelsdata
- MVO-beleid opstellen: aan de hand van je ambities kun je je aan de minimale eisen houden van de VSME óf meer aandacht geven aan je beleid en concrete doelen en verbeteringsmaatregelen opstellen.
- Rapportage: leg je resultaten overzichtelijk vast in een rapport. Heb je een uitgebreider MVO beleid en/of mooie aanvullende informatie voor klanten, zoals SBTi of Ecovadis? Laat dit vooral zien in je rapport! De VSME biedt deze vrijheid.
Kun je ook niet (meer) rapporteren?
Veel bedrijven ontvangen nu al losse informatieaanvragen van klanten over CO₂, duurzaamheid of sociale thema’s.
Zonder een uniforme aanpak betekent dit dat je telkens opnieuw informatie moet uitzoeken en antwoorden moet formuleren.
Een rapport volgens de VSME voorkomt die versnippering. Je hebt één duidelijk verhaal dat je kunt delen met al je stakeholders.
Geen duurzaamheidsrapportage opstellen is óók een keuze - maar niet zonder risico. Denk aan:
- Minder kans op opdrachten van CSRD-plichtige klanten
- Beperkte toegang tot duurzame financiering
- Verminderd vertrouwen van stakeholders
Proactief rapporteren via de VSME geeft je daarom een voorsprong.
Ben je al begonnen met CSRD voorbereidingen?
Gebruik dan vooral het werk wat je al hebt gedaan om je MVO beleid strategisch in te richten op je belangrijkste thema’s (stakeholderwensen) en te rapporteren volgens de VSME (comprehensive module).
Bij Factor Delta noemen we dit een VSME+ rapportage. Dit is het meest toegepaste alternatief door onze klanten die vanwege Omnibus niet meer volgens de CSRD hoeven te rapporteren.
Samenvatting: Waarom de VSME?
- Tijdwinst: Eén duidelijk rapport vervangt losse klantverzoeken.
- Toegankelijk alternatief voor CSRD-rapportage, ook bij onzekerheid na de Omnibus.
- Concurrentievoordeel: Maak duurzaamheidsbeleid zichtbaar voor stakeholders.
- Strategische voorbereiding op toekomstige wetgeving – voor jou én je ketenpartners.
Wil je weten of de VSME-standaard past bij jouw ambities? Of zoek je hulp bij het opstellen van je eerste duurzaamheidsrapport? Neem gerust contact met ons op voor een vrijblijvende kennismaking.
Bronnen:
Geïnteresseerd in een VSME rapportage voor jouw bedrijf?
We brainstormen graag met je mee. Neem vrijblijven contact op met onze rapportage adviseurs.