Grip op voedselverspilling
Hoe vaak worden er bij jouw bedrijf levensmiddelen weggegooid? Waarschijnlijk meer en vaker dan je denkt en zou willen. Wereldwijd wordt ongeveer een derde van al het voedsel verspild. In Nederland is dit zo’n 2 miljard kilo per jaar. Dit terwijl verspilling een grote impact heeft op het milieu en ook nog eens veel geld kost. Elke euro die gebruikt wordt om voedselverspilling in jouw bedrijf aan te pakken kan zich tot 14 keer terugbetalen. Kortom een win-win voor het milieu én de portemonnee.
Voedselverspilling verdient dus duidelijk aandacht, maar waar wordt het meeste voedsel verspild? En belangrijker nog, wat kan gedaan worden om verspilling te verminderen of beter te beheersen?
Wat zijn de belangrijkste oorzaken van voedselverspilling bij bedrijven?
Voedselverspilling vindt plaats in de hele voedselketen, van boer tot bord. Iedereen in de keten kan dus bijdragen aan het verminderen van verspilling. Bij telers en verwerkers vindt voedselverspilling bijvoorbeeld plaats door oogst- en productieverliezen, overschot en door het weggooien van reststromen. Bij retailers ontstaat verspilling vooral doordat levensmiddelen over datum of beschadigd zijn. Dit kan komen door bijvoorbeeld voorraadbeheer dat niet perfect aansluit bij de vraag van klanten. Uiteindelijk komen levensmiddelen bij de foodservice en de consument. Hier vindt verspilling voornamelijk plaats door houdbaarheid en het bereiden van té grote hoeveelheden.
Hoe kan je als bedrijf minder voedsel verspillen?
Om minder voedsel te verspillen is het van belang inzicht te krijgen waar het meeste voedsel nu verspild wordt. Daarna volgt het bepalen van de ambitie en het stellen van concrete doelen. Tot slot worden maatregelen bedacht om voedselverspilling ook echt te gaan verminderen. Hieronder stap voor stap.
1. Meten = weten
Het begint allemaal bij meten. Dit kan heel eenvoudig zijn. Doe bijvoorbeeld een steekproef van hoeveel afval je weggooit op een bepaalde afdeling, door het afval te wegen en rapporteren. Dit kan ook op een meer uitgebreide en systematische wijze, bijvoorbeeld met de methodiek van Samen tegen Verspilling en de WUR.
Vervolgens is het belangrijk om de oorzaken van verspilling te achterhalen. Dit kun je doen door de gegevens uit de meting te bespreken met inkopers, productie/keukenpersoneel en mogelijk ook leveranciers. Zo krijg je een beter overzicht van de hoofdoorzaken van verspilling.
2. Ambitie bepalen
Hoeveel voedselverspilling wil je voorkomen? Nul procent is waarschijnlijk niet haalbaar, maar wat is wel een realistische ambitie? Bepaal de ambitie die het best past bij jouw bedrijf en vertaal dit naar concrete doelen. Je kan hier bijvoorbeeld de Sustainable Development Goal (SDG) 12.3 aanhouden: 50% minder voedselverspilling in 2030.
3. Actie
Tot slot bepaal je hoe je de doelen wilt behalen. Bepaal in deze stap welke maatregelen het meest effectief zijn gezien de oorzaken van verspilling bij jouw bedrijf. Je kan hierbij de Ladder van Moerman gebruiken om prioriteiten te stellen. Hieronder staan enkele bewezen tips om minder voedsel te verspillen:
· Verbeter de prognose van de benodigde voorraad met planning software
· Neem afwijkende groente en fruit (buitenbeentjes) op in je assortiment of productieproces
· Prijs producten die de THT naderen (dynamisch) af
· Doneer overschot aan een voedselbank of verkoop het overschot via Too Good To Go
Omdat verspilling een probleem is dat in de hele keten voorkomt is het goed om juist ook jouw leveranciers, klanten en afvalverwerker erbij te betrekken. Wil je echt de krachten bundelen? Doe dan mee aan een samenwerkingsverband, zoals Samen tegen Verspilling.